Davranış Problemleri
Çocuklar erken periyottan itibaren tutumlarını, bulundukları sosyal platform ve norma uygun yönde biçimlendirmeyi öğrenirler. Toplumsal iletiler aracılığıyla, kendi davranışlarının diğerlerini nasıl etkileyeceği yönünde bilgi sahibi olurlar. Diğer kişilerin gereksinim ve emosyonel durumuna yönelik olarak kendini şekillendiremeyen bireyler, ilerleyen dönemlerde sorun durumlarla karşılaşır. Kuralları izlemekte, diğerleriyle empati kurmakta güçlük yaşar, karşıdaki kişinin duygusunu anlamlandıramaz ya da kusurlu biçimde söylemde bulunur. Çabuk sinirlenir, kavga başlatabilir, kurallarla (otoriteyle) çatışır, diğerlerini suçlama ya da yalan söyleme gibi tutumlar sergileyebilir. Kendi ve çevresinin (arkadaş ortamı gibi) güvenliğini tehlikeye atacak tutumlarda bulunabilir. Davranış bozukluğu olarak isimlendirilen bu durum, gelecekte antisosyal davranış bozukluğu olarak karşımıza çıkan tablonun önemli bir yordayıcısıdır.
Örnek verecek olursak, ilk okul zamanlarında yaşıtlarıyla oynayan bir birey, başkaları aralarında şakalaşırken kendiyle alay edildiğini “düşünüp” öfke duyabilir ve bu öfkeyi saldırgan bir davranışla yansıtabilir ya da arkadaşlarını üzecek bir söz, kırıcı bir tutumda bulunabilir. Bazıları bu tutum nedeniye pişmanlık hissederken bazıları pişman olmayabilir. Bu ve benzeri durumlar, davranış bozukluğunda görülen olaylara örnek gösterilebilir. Fakat bu tablo her bireyde aynı şekilde olmayabilir.
Çocukluk döneminde karşılaşılan tutum bozuklukları; karşı gelme, karşıt olma, başkaldırma, düşmancıl tarzda tekrar eden tutumlar olarak gözlenebileceği gibi sosyal norm ve kuralları ve/veya diğer bireylerin haklarını göz ardı edebileceği yönünde, tekrar eden tarzda tutum örüntüleri olarak da gözlemlenebilir. İnsan ya da hayvanlara karşı agresyon, sinir tepkisiyle kendisini gösterir.
Bilimsel araştırmalarca, toplumda görülme sıklığı %2,6 ila %15 arasındadır. Fakat klinik çalışmalarda bu durumun %20’lerin üzerinde olduğu görülmektedir. Erkek bireylerde, kız bireylere göre görülme sıklığı daha fazladır. Başlangıç yaşı 4-8 olmakla birlikte bu duruma DEHB ya da Anksiyete, Depresyon gibi teşhislerin de beraber olduğu durumlar gözlemlenmektedir.
Davranış Bozuklukları, Karşıt olma-karşıt gelme ve Davranım Bozukluğu olarak iki ayrı başlıkta ele alınmaktadır.
Karşıt olma - Karşıt Gelme Bozukluğunun Semptomları
Çocuk çabuk öfkelenir, otoriteyle çatışır, otoritenin koyduğu kurallardan yakınır, isteyerek kişileri öfkelendirme eğilimindedir, kendi tutumu sebebiyle diğer kişileri suçlar, sıklıkla alıngan, çabuk küsen ve çevresindekilere hızlıca öfkelenen bir davranışı vardır, kin duyma ve intikam alma gibi tutumlarla da kendini gösterir. Bu durum hem ev hem sosyal yaşamında sıkıntılara sebep olur.
Davranım Bozukluğunun Semptomları
Sıklıkla, insan ya da hayvanlara karşı agresyon, sinir reaksiyonuyla belirti gösterir: Zorbalık, göz korkutma, tehdit etme, fiziksel kavga başlatma, ciddi yaralanmalara neden olabilecek şekilde materyal kullanma (sopa, cam şişe, kırık eşyalar, bıçak, çakı gibi), insanlara ve hayvanlara fiziki olarak acımasızca davranma, çalma, birini zorla cinsel durumlarda bulunmaya zorlama gibi bozulmasına neden olacak tutumlar gösterebilir.
İnsan ve hayvanların yanı sıra nesne/eşyaya zarar verme tutumu da gözüken durumlar arasındadır: bilerek yangın çıkarma, nesneye zarar verme, kişinin eşyasını kasıtlı olarak yok etme gibi. Yalan söyleme, dolandırıcılık/sahtekarlık yapma, okuldan kaçma, yaşıyla uyumsuz şekilde yasa dışı tutumlarda bulunma, madde kullanma, olumsuz tutumların ardından pişmanlık duymama gibi durumlar gözükebilir. Bu durum toplumsal, akademik ve okul dışı fonksiyonu ciddi anlamda etkilemektedir. Bu gibi tutumların 13 yaş öncesinde gözlenmesi önemli bir risk etmeni olmakla birlikte yetişkin dönemde Antisosyal Kişilik Bozukluğu’nun önemli bir yordayıcısı olarak görülmektedir
Davranım Bozukluğunun Sebepleri
Erken çocukluk döneminden itibaren mizaç çeşitlilikleri (zor mizaçlı, zor yatışan bebekler) başlayan, dürtüsel tarzda tutumlar ve/veya öğrenme platformlarında yaşanan zorluklarda seyreden ve zayıf ebeveyn gözetiminin (bakım verenin sık değişimi, ihmal, istismar gibi) sebep olduğuna dair araştırma sonuçlarının yanı sıra genetik aktarım (psikopatolojiye yatkınlık), anne-baba davranışları (katı fiziksel ceza, tutarsız disiplin anlayışı gibi) ve anne-babada var olan psikolojik problemlerin (depresyon, madde kullanımı gibi) tetikleyici etkisinden söz edilmektedir. Suça bulaşmış bireylerde ya da suçlu gruplarla bağlantıda bulunma eğilimi bir diğer çevresel faktör ve aynı zamanda yukarıda bahsedilen sebeplerin bir neticesi olarak gözlenmektedir.
Gösterilen tutum sonucunda pişmanlık hissetmemek ise Davranım Bozukluğunda gözlenen bir başka önemli semptomdur. Haklı olduğunu düşünme, hatayı bir diğer kişiye yükleme eğilimi bu tip durumlarda çok fazladır. Çevreyle ilişkisinde empati kuramama, başkalarının duygu ve düşüncelerini umursamama, toplumsal ipuçlarını düşmancıl tarzda okuma ya da okuyamama, sorun çözme ve sosyal yeteneklerin eksikliği gibi durumlar çok fazla görülmektedir. Bazı durumlarda ise kognitif kapasite/zekaya dair zayıf başarımla karakterizedir.
Konya B&M Ergoterapi ve Danışmanlık Merkezinde, kişinin desteklenmesi gereken durumlarda bireye özel müdahale ve aktivite programları oluşturmaktayız.
Hizmetlerimiz
-
ErgoterapiErgoterapi insanların günlük aktivitelerini yapmak için kullanacağı becerileri maksimum seviyede geliştirerek bağımsız bireyler olmalarını ve keyifli bir yaşam sürmelerini amaçlar.
-
Duyu Bütünleme TerapisiBeyin sürekli olarak cilt, gözler, burun, dil ve kulakların bir araya getirdiği ve sinirler aracılığıyla gönderdiği çok büyük ölçüdeki dataları işlemden geçirir. Aynı zamanda kas aksiyonları, denge, ısı, ağrı, bağırsak aksiyonları ve soluk alış verişi gibi bedenin içinde oluşan çok farklı olayları işlemliyoruz. Her bir duyu organının dataları beynin içinde uyumlanır ve şifrelenir.
-
Bilişsel RehabilitasyonBilişsel rehabilitasyon, beyin zararı veya nörolojik hastalıklarla birlikte kognitif olayların etkilenmesi neticesinde var olan bilişsel fonksiyonu iyileştirmek, olağan fonksiyonu tekrar elde etmek ve kognitif eksiklikleri yerine getirmek için gerçekleştirilen programları içerir.
-
Oyun GruplarıPediatrik grupların fiziksel, kognitif, duyusal, toplumsal ve iletişimsel yeteneklerini uzman bir destek ile geliştirmeyi ve bunu aynı yaşıtlar iletişimi ile tecrübe etmeyi amaçlayan, aylara göre elverişli gruplara uygun tasarlanan oyun gruplarımız bulunmaktadır. Bilgi ve kayıt için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
-
Pediatrik RehabilitasyonPediatrik Rehabilitasyon; çocuklarda bazen doğumdan itibaren bazen ise ilerleyen zamanlarda meydana gelen kas veya iskelet bozuklukları ve nörolojik durumların müdahale ya da programlarında kullanılan yöntemlerdendir.
-
Kognitif RehabilitasyonKognitif işlevler günlük yaşamda anlamlı etkinlikleri yerine getirmemiz için bize imkan veren mental prosestir. Günlük rutinlerimizin birçoğunu alışılmışlık halinde ortaya koyarız. Kognitif işlevler rutin ve rutin olmayan değişik etkinlikleri barındırır. Rutin işlerimiz, çok az dikkat gerektiren kendiliğinden yaptığımız işlemlerdir. Rutin olmayan durumlar ise; yeni işleme odaklanmak için dikkat denetleme sistemine gerek görülen durumlardır. Rutin olmayan prosedürler oluşana kadar uygulamalı bir şekilde devamlılık gerektirir. Yeni durumlar, amacı yerine getirebilmek için planlama ve sorun çözmeyi gerektirir.
-
Nörolojik RehabilitasyonNörolojik rehabilitasyon, periferik ve santral sinir sisteminin hasar gördüğü vaziyetlerde ortaya çıkan zararın olumsuz sonuçlarını en aza indirerek azami işlevsellik oluşturmayı, hayat niteliğini arttırmayı amaçlayan rehabilitasyon programıdır. Enfeksiyonlar, yapısal bozulmalar, dolaşım sorunları, sinir hasarları, travma sonucu belirti gösteren nörolojik hastalıklarda nörolojik rehabilitasyon kesinlikle uygulanmalıdır. Bu rahatsızlıklar Parkinson, MS, Serebral palsi, beyin iltihabı, hareket bozukluğu, polinöropati(sinirlerin işlevlerinin kaybetmesi), kas distrofisi, parapleji (omurilik yaralanması), terapleji, hemipleji (inme), nöromuskuler hastalıklar (kas hastalıkları) dır.
-
Riskli Bebek RehabilitasyonuRiskli bebekler, motor, duyusal, bilişsel ve toplumsal gelişim seviyelerindeki gecikme durumları risk içindedir. Vücut kaslarında güçsüzlük, dönme, oturma, emekleme, yürüme gibi hareketlerin gecikmesi, erken dönemde emme-yutma yeteneklerinde eksiklik, ileri dönemde konuşmanın gecikmesi görülebilir. Riskli bebekler kendi kendini sakinleştirmede güçlük yaşayabilir, sıklıkla ağlayabilir, hareket etmekten kaçınabilir. Çok hareketlilik ya da çok fazla uyarana gereksinim duyma gibi duyusal sorunları olabilir.
-
El RehabilitasyonuEl ile omuz arasındaki kısma uygulanan müdahale programına el rehabilitasyonu denir. Tedavi için öncellikle alanında bir uzman tarafından elinizin değerlendirmesi gerçekleştirilir ve uygulanacak olan müdahale programının tablosu oluşturulur.
-
Okul Temelli ErgoterapiOkul temelli ergoterapi, okuldaki çocukların daha başarılı olmalarına destek olmak için verilen bir tür yardımdır. Bir ergoterapist, çocuğunuza okulda desteğe ihtiyacı olup olmadığını anlamak için gerekli değerlendirmeyi yapacaktır.
-
Çocuklarda Yeme Bozukluğu TerapisiBireylerde yeme sorunları, besin yutulduktan ve bir kısmı sindirildikten bir zaman sonra, mide bulantısı yaşamadan besinin tekrar ağzına getirmesi ve tekrar çiğnemesi olarak açıklanmaktadır. En az 1 ay takiple bu şekilde sonuçlanan bu durum değerlendirilip analiz edilmelidir. Bireylerin bu sonuçtan rahatladığı ve mutlu olduğu gözlemlenmektedir. Çocuklarda ve bebeklerde yeme sorunları, dengeli beslenme, bebek ile anne-baba arasında sözlü ve sözlü olmayan işaretlerin alındığı ve yorumlandığı bir ilişkinin oluşmasını sağlar. Bu karşılıklı ilişki dönemi, bebek ve ebeveyni arasındaki emosyonel bağın zeminini oluşturur.
-
Otizm Spektrum BozukluğuOSB, doğuştan gelen ya da hayatın ilk senelerinde karşılaşılan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılıktır. Otizmin, beynin genel halini ya da mekanizmasını etkileyen bazı sinir sistemi problemlerinden dolayı ortaya çıktığı tahmin edilmektedir. Bu metinde otizm spektrum bozukluğu için kullanım kolaylığı nedeniyle zaman zaman otizm terimi kullanılmıştır.
-
Down SendromuDown Sendromu çoğunlukla hafif-orta dereceli zihinsel engele sebep olan bir durumdur. Down Sendromlu bir bebek; doğumdan başlayarak mevcut gizlini ortaya çıkarabilmesini sağlayacak, onu hayata hazırlayacak özel desteğe ihtiyaç duyar.
-
Serebral PalsiSerebral Palsi; beyinde oksijensiz kalma gibi sebeplerle meydana gelen hasarların beyin ve kas grubu arasındaki bağlantısının etkilemesi ve kasların kullanımında zorluk yaşanılmasına yol açan nörolojik bir problemdir. Diğer adı Statik Ensefalopati olan bu beyin hasarı bebek ve çocuklarda gözlemlenmektedir. Genellikle erken fatal dönem ve 5 yaşa kadar görülen Serebral Palsi oksijen yetersizliğinin yanı sıra enfeksiyon ve beyin anomalilerinde de görülmektedir.
-
Asperger SendromuAsperger sendromu çocukluk çağında farkına varılan ve hayat boyu devam eden bir nörobiyolojik problemdir. Söz konusu olan bu problemin bağımsız bir hastalık veya sorun olarak tanısının geçerliliği hâlâ net değildir.
-
Gelişim GeriliğiGelişme geriliği; konuşma ve dil ilerlemesi, motor gelişim, toplumsal gelişim ve kognitif gelişim basamaklarında gerilik olarak belirti gösterebilir. Çoğu çocukta birden fazla gelişim basamaklarında sorunlar gözlemlenir. Çocuklarda gelişim geriliği farklı sebeplerden oluşmaktadır. Bu durum hem biyolojik sebepler hem de çevresel koşullardan kaynaklı sebeplerdir. Erken dönemde tanı ile çocuktaki gelişim geriliği engellenebilir.
-
Disleksi - Öğrenme GüçlüğüDisleksi nörolojik bir olay olup, bireyin okuma ve yazma ile ilgili işlevlerinin olumsuz anlamda etkilendiği bir problemdir. Beynin sözcükleri oluşturan sembollerin ve sözcüklerin hangi seslerden oluştuğunu algılaması ile ilgili bir sorun olarak tanımlanabilir.
-
Dikkat Eksikliği ve HiperaktiviteHiperaktivite genel olarak alışılmadık veya anormal seviyede hareketli olma durumudur ve beyin ile tutumları etkiler. DEHB genellikle aileler tarafından erken dönemde anlaşılabilir. Hatta bireyin okula başladığı dönemde oldukça net bir şekilde gözlemlenir.
-
Davranış ProblemleriÇocukluk döneminde karşılaşılan tutum bozuklukları; karşı gelme, karşıt olma, başkaldırma, düşmancıl tarzda tekrar eden tutumlar olarak gözlenebileceği gibi sosyal norm ve kuralları ve/veya diğer bireylerin haklarını çiğneme yönünde, tekrar eden tarzda tutum örüntüleri olarak da gözlemlenebilir. İnsan ya da hayvanlara karşı agresyon, sinir tepkisiyle kendisini gösterir.
-
Günlük Yaşam BecerileriGünlük Yaşam Becerileri bireyler için evde, okulda ve sosyal yaşamda bağımsızlığı artırmak için öğrenmek önemlidir. Bu yetenekleri erken tanıtarak ve kısım kısım yapı oluşturarak, bireyler, kişilik saygısını artırmasına ve hayatın her yerinde daha fazla mutluluğa yol açacak özelliklere sahip olurlar.
-
Görsel Algı BecerileriGörsel algı yetenekleri, okuma, yazma, bulmacaları tamamlama, kesme, çizim yapma, matematik problemlerini tamamlama, giyinme, karışık bir çekmecede eşyalarınızı bulma gibi birçok günlük yaşam becerileri için gereklidir. Bu günlük işleri bağımsız olarak yerine getirmede güçlük yaşayan bir bireyin öz güveni zarar görebilir, akademik başarısında düşüşler ve oyun becerilerinde etkilenimler görülebilir.
-
İnce Motor Becerilerİnce motor becerilerdeki zayıflık, çocuğun yemek yemesini, kitabın sayfasını çevirmesini, giyinip soyunmasını dolayısıyla öz bakım yeteneklerini de etkiler. Özellikle birey okula başladığında ince motor beceriler yazı yazması için daha da önemli bir durum oluşturmaktadır. Okul öncesi çocuğunun kalemi kavraması ve kaleme hakim olması beklenmektedir. Sonuç olarak ince motor yetenekler hem çocuğun hayatı hem de okul için önemlidir.
-
Kaba Motor BecerilerBedenimizle yaptığımız her aktivite, aslında motor yeteneklerimizle bağlantılıdır. İnce motor yeteneklerimiz; el ve parmak gibi küçük kas gruplarını kullanarak oluşturduğumuz davranışlarımızı kapsar. Kaba motor becerilerimiz ise emekleme, dik oturma, yürüme ve koşma gibi büyük kas gruplarını kullanarak oluşturduğumuz hareketler ile bağlantılıdır. Yenidoğan bebeklerin motor yetenekleri oldukça kısıtlıdır.
-
Denge ve KoordinasyonDenge ve koordinasyon, bir bireyin gelişimi esnasında birlikte giderler. Bu temel ve zorlayıcı yeteneklerle ilgili güçlükler, bireylerin giyinme, çatal bıçak kullanma, bisiklete binme, koşma veya spor yapma gibi günlük etkinliklerinde güçlük yaşamalarının genel bir sebebidir.
-
Yazı Yazma BecerileriYazı yazma yeteneğinin oluşmaması durumu ortada bir öğrenme güçlüğü olduğuna dair belirti verebilir. Disgrafi olarak adlandırılan bu zorluk, bireylerin herhangi bir yazı aracı ile yazma yeteneğini negatif yönde etkilemektedir. Bu etki sadece yazı yazma ile sınırlı kalmamakta, makas kullanımı, düğme ilikleme gibi yetenekleri de negatif yönde etkilemektedir.
